BLOGS

MARKUS KAN HET NIET ALLEEN

Markus is bijna 50 jaar en getrouwd met Irma, die een eigen PR-bureau heeft. Ze hebben 3 zonen in de puberleeftijd, die op school net genoeg doen om niet te blijven zitten. Irma heeft warme, begripvolle ouders, die toevallig allebei ambtenaar waren. De grootouders van Irma worden getypeerd als warm, betrokken en zorgzaam. De ouders van Markus waren lang druk met hun werk – hij als accountant, zij als zelfstandig bloemmist, en daardoor wat minder betrokken bij de opvoeding van hun beide kinderen. De vader van Markus was dit overigens van huis uit gewend.

Na een op ondernemen gerichte HBO opleiding ging Markus bij een internationaal concern werken. Hij genoot daar van de vele privileges en de mogelijkheden om veel te leren. Maar hij kon slecht tegen de bedrijfspolitiek, waarbij inhoud ondergeschikt was aan het spel. Daarom ging Markus naar het MKB, waar hij tweemaal de positie van commercieel manager had en 3 jaar geleden bij een familiebedrijf in verpakkingen algemeen directeur werd. Terugkijkend heeft hij in alle banen tot nog toe weinig voldoening en erkenning ervaren.

Naast zijn drukke werk besteedt hij al vele jaren veel tijd aan bestuurlijke activiteiten bij de hockeyclub, en hebben hij en zijn vrouw een druk sociaal leven. Als Markus een presentatie moet houden, besteedt hij veel tijd aan de voorbereiding. Hij ziet zichzelf dan ook als een extreme perfectionist. Bij zijn vrouw ervaart hij het tegenovergestelde.

Tot cliënt steeds vaker geblesseerd raakte, heeft hij fanatiek gehockeyd. Nu beperkt hij zijn hockey-activiteiten tot de bestuurlijke zaken en gaat hij 3x per week naar de sportschool.

Tot enkele maanden geleden rookte hij een pakje sigaretten per dag. Naar zijn mening was het meer gewoonte dan behoefte en daar is hij dan ook mee gestopt. Bij alcohol is dat anders, dat heeft voor hem een dempende werking. Als het leven hem aan het eind van de maand teveel is geworden, dompelt hij zich een weekend in de alcohol, en dat geeft rust. Tussendoor kost het hem geen moeite om het bier te laten staan.

In feite had Markus gehoopt dat hij de erkenning voor zijn bestaan, die hij als kind niet had gekregen, in het bedrijfsleven wel zou ontvangen. Daarin werd hij zwaar teleurgesteld. Het gedrag van zijn puberzonen werd evenmin gekenmerkt door complementjes naar hun vader, waar hij stilletjes toch op had gehoopt. En de intimiteit van het huwelijksleven stelde inmiddels ook niet meer veel voor. Als dat alles hem teveel werd, zocht hij troost in de fles. Maar, als hij op maandag brak op zijn letterlijk verzopen weekend terugkeek, vond hij zichzelf een loser.

Markus had reeds hulp bij Jellinek gezocht en was hij opgenomen geweest, omdat zijn gezin het maandelijkse alcoholweekend steeds minder goed konden verdragen. Hij hoopt dat Vitaalbrein hem kan helpen om anders met stress om te gaan.

Bij Markus richten we ons inderdaad op de wijze waarop hij met stress omgaat. We adviseren hem niet om helemaal met alcohol te stoppen. Dat had hij immers reeds geprobeerd en dat was ook met behulp van de gerespecteerde Jellinek kliniek nog niet gelukt. Omdat we niet streven naar het volledig vermijden van alcohol, is de aanpak van Vitaalbrein voor de zwaardere alcoholisten niet zo geschikt. En de toekomst zal uitwijzen of het Markus gaat lukken. En of hij hiermee zijn huwelijk kan behouden.

ADRIAAN IS VREEMD GEGAAN

“Jij hebt toch een beroepsgeheim?”, is de eerste opmerking nadat hij is gaan zitten. Omdat hij natuurlijk heel goed weet dat dit zo is, praat hij direct verder. “Een paar maanden geleden kwam ik haar op het station tegen. Van mijn leeftijd, getrouwd, niet gelukkig in haar relatie. Het is lang geleden dat ik zo’n goed gesprek had. En aan het eind stonden we te zoenen. Sindsdien zien we elkaar regelmatig. Het gaat mij niet alleen om de seks. Ik heb nog nooit een vrouw ontmoet waarmee ik zo goed kan praten. Ik heb weer veel energie. Wat vind jij ervan?”

Ongeveer een jaar geleden had ik Adriaan behandeld voor angstklachten. Vooral op zijn werk kon hij opeens hevig gaan zweten, hartkloppingen krijgen en in paniek raken. Zijn ademhaling ging dan heel snel en oppervlakkig. En dan was hij bang om een hartaanval te krijgen. Hij was daarvoor zelfs een keer naar het ziekenhuis gegaan. Daar hadden ze een hartfilmpje gemaakt, maar zijn hart bleek helemaal in orde. Na cognitieve gedragstherapie en ademhalingstraining had hij geen klachten meer.

Adriaan is 10 jaar getrouwd met Angelien en samen hebben ze een dochter van 8 jaar. Kort na de geboorte van hun dochter is Angelien ernstig ziek geweest. Toen was Adriaan bang dat hij zijn vrouw zou verliezen. Angelien is echter helemaal hersteld en de moeilijke periode heeft hen toen dichter bij elkaar gebracht. Hun relatie is echter nooit hartstochtelijk geweest. Volgens Adriaan leven ze eigenlijk al twee jaar als broer en zus.

“Het is gewoon gebeurd”, zegt hij. “Nee”, zeg ik, “je hebt het laten gebeuren”. Zelfs als je lang geen seks hebt gehad en bij de ontmoeting met een andere vrouw wordt overvallen door gevoelens van lust, blijft het jouw keus wat je daarmee doet”. “O.k.”, zegt hij, “ik wil het Angelien best vertellen, maar dan knapt mijn huwelijk. Als ik het niet vertel, maar het later uitkomt, knapt mijn huwelijk alsnog. Hoe dan ook, ik zit in de shit”.

Dat laatste beaam ik. Maar verder is mijn reactie niet die waarop hij had gerekend. “Als ik jouw was, zou ik nu inderdaad niet plompverloren zeggen dat ik ben vreemdgegaan. Weliswaar kan dat bij jou voor opluchting zorgen, maar jouw partner voelt waarschijnlijk geen opluchting. Vraag je in dergelijke gevallen daarom allereerst af, wat het gevolg van een ontboezeming zal zijn en wat je daarmee wilt bereiken. Als je Angelien extra pijn wilt doen, moet je het nu vooral zeggen”. Hij zegt “verbaasd te zijn, dat ik hem als psycholoog niet adviseer om alles direct te vertellen”. “Ga in ieder geval op korte termijn met Angelien praten. Zeg dat je niet tevreden bent met de wijze waarop jullie huwelijk nu verloopt en vraag haar hoe zij dit beleeft. Misschien is dat de opmaat voor een goed gesprek en komen jullie daarna dichter bij elkaar. Misschien gaan jullie daarna in relatietherapie en wordt vreemdgaan steeds minder spannend. Maar jullie kunnen ook tot de conclusie komen dat het beter is om te scheiden”.

Duidelijk opgelucht geeft Adriaan mij een hand en verlaat hij de behandelkamer.

UIT SCHAAMTE VOOR HET SEKSUELE MISBRUIK

Hans is 52 jaar oud en getrouwd met Monique. Ze hebben een zoon die dit jaar eindexamen doet en ze bewonen een mooi huis in ons dorp. Als kleine zelfstandige verhuurt Hans zich als projectleider voor lastige automatiseringsprojecten. Daarnaast is hij daghandelaar op de beurs. Als daghandelaar speculeert Hans in vreemde valuta en daarvoor gebruikt hij de erfenis van zijn vorig jaar overleden ouders. Als de koers van geld, bijvoorbeeld dollars, een hogere waarde krijgt dan waarvoor hij ze heeft gekocht, en hij op tijd verkoopt, kan hij lekker verdienen. De laatste tijd heeft hij echter weinig verdiend en veel verloren. Achteraf weet hij precies wanneer hij had moeten handelen. Maar toen het moest, deed hij het niet. Daarover maakt hij zich grote zorgen.

Tijdens de therapie blijkt dat Hans rond zijn 12e jaar iets is overkomen, waarover hij het liever niet heeft. Daarom was dat in de intake niet besproken. Zijn vader was destijds regelmatig dronken en heeft Hans een keer seksueel misbruikt. Toen hij daarover zijn moeder in vertrouwen nam, zei die dat hij niet moest zeuren, omdat hij het prettig had gevonden. Daarna zei zijn vader meer dan eens, “je bent een mietje, en je zal nooit presteren wat ik heb gepresteerd”.

Zijn vader had inderdaad een mooie meubelzaak opgebouwd en daarmee goed verdiend. Hans deed een universitaire studie economie en daarna opleidingen in de IT. Bij een groot Amerikaans bedrijf was hij verantwoordelijk geweest voor de IT in Europa en daarvoor gaf hij leiding aan een grote afdeling vol techneuten. Hoewel hij zijn werk goed deed, kostte het leidinggeven hem veel energie. Naar zijn eigen mening was het nooit goed genoeg en uiteindelijk heeft hij ontslag genomen. Daarna werd hij zzp-er en daghandelaar.

Tijdens de therapie bleek Hans vooral te worden gehinderd door de woorden van zijn vader: “je zult nooit presteren wat ik heb gepresteerd”. Woorden die met het beeld van het seksueel misbruik bij hem waren ingeprent. Waardoor een laag zelfbeeld was ontstaan. Hierdoor was Hans niet in staat geweest om te zien wat hij als manager echt presteerde. Daardoor durfde hij niet tijdig te handelen op de beurs.

Met een relatief nieuwe vorm van traumatherapie, Imaginaire Rescripting, heeft Hans de gebeurtenissen van toen in gedachten een nieuw verloop gegeven. Daardoor voelde hij zich sterk genoeg om stapsgewijs aan de opbouw van zijn zelfbeeld te werken.

IK BEN EEN MISLUKKELING

Frank is 55 en een succesvol mediator. Hij staat regelmatig op de showpagina van een landelijke krant en had kortstondig de hoofdrol in een tv-programma over mediation. Hij leidt een spannend leven en regelmatig wordt de spanning hem teveel. Dan zakt hij door met sterke drank en pept hij zich op met cocaïne. Op dergelijke momenten vindt hij Marion, de vrouw met wie hij al 20 jaar samen is, gewoonweg saai. Dan zoekt hij contact met jonge, uitdagende vrouwen en heeft hij wilde seks.

Als Frank voor een afspraak belt, heeft Marion gezegd te willen scheiden. Frank had daarna het gevoel dat zijn wereld instortte en dat iedereen zou beseffen wat hij al heel lang van zichzelf dacht: ‘ik ben een mislukkeling’.

Frank was de oudste zoon van een moeder die nooit emoties toonde en een vader die als ondernemer bijna altijd weg was. Twee jaar na de geboorte van Frank hadden ze nog een zoon gekregen, die geen enkel diploma had behaald en 5 jaar geleden een eind aan zijn leven had gemaakt.

Frank kreeg Schematherapie. Daarvoor werden eerst de gedachten en gedragspatronen geïnventariseerd, die er voor zorgden dat Frank iets anders deed dan hij liever zou willen.

ANGST VOOR DE TOEKOMST

Albertine is 30 jaar, marketing manager, onberispelijk gekleed en een beetje afstandelijk. Ze heeft een man een zoontje van 2 jaar.

Albertine wil graag EMDR. Dat heeft ze bij een andere psycholoog al gehad, maar het heeft niet genoeg geholpen.

De bevalling was in het ziekenhuis en weken te vroeg. Direct na de geboorte van haar zoontje zagen de dokters dat er iets niet in orde was. Een ernstig probleem met zijn luchtpijp, waarvoor direct ingrijpen nodig was. Een operatie op de 2e dag van zijn bestaan!

Gelukkig herstelde hij snel. Maar eenmaal thuis ontstonden alsnog complicaties. Bovendien bleek hij besmet met Corona. Dus moest hij snel weer terug naar het ziekenhuis. Met de ambulance, tijdens de Corona lock down, dus zonder zijn ouders. Opnieuw geopereerd….

Zijn ouders mochten een dag later pas op bezoek komen en Albertine had zich intussen de meest vreselijke voorstellingen gemaakt van wat haar zoontje was overkomen. Daarvoor had ze EMDR gedaan en dat had geholpen. Maar haar angst voor de toekomst was 2 jaar later nog even sterk, omdat de artsen daarover nog weinig met zekerheid konden zeggen. Daarom hebben we Imaginaire Rescripting gedaan, een techniek waarbij gebeurtenissen en verwachtingen een andere inhoud kunnen krijgen. Sindsdien ziet Albertine de toekomst meer realistisch en met minder angst tegemoet.

EEN STEVIGE HERSENSCHUDDING

Rosalien, 43, twee jonge pubermeisjes, gescheiden, lerares op een middelbare school was ’s nachts in de badkamer gevallen. Ze vond zichzelf op de vloer, maar van wat daarvoor was gebeurd, kon ze zich niets herinneren. Voor alle zekerheid ging ze de volgende dag toch maar even naar de huisarts, maar die zag niets bijzonders.

Een week na haar val, was Rosalien regelmatig duizelig. Dat ze regelmatig hoofdpijn had, verbaasde haar niet. Maar dat goede vriendinnen hadden gezegd, dat ze anders praatte, maakte haar ongerust. Bovendien kon ze de geluiden van haar dochters minder goed verdragen. Vooral niet als die met klasgenootjes aan het keten waren. En ze was snel moe.

Rosalien had een podcast beluisterd waarin werd verteld dat een hersenschudding minder onschuldig kan zijn dan veelal wordt gedacht. Dat in hersenweefsel kleine scheurtjes kunnen ontstaan, waardoor dat deel van het brein minder goed werkt. Dat men in de Verenigde Staten na een hersenschudding steeds vaker neurofeedback therapie toepast, om de doorbloeding van het brein te verbeteren. Zodat de scheurtjes sneller herstellen en klachten sneller verdwijnen.

Rosalien heeft 30 sessies neurofeedback gedaan. In het begin twee keer per week en later wekelijks. Al snel was ze niet meer duizelig en kon ze de geluiden van haar dochters weer normaal verdragen. Als ze lange dagen had gewerkt, had ze nog weleens moeite met praten. Maar ook dat werd weer normaal. Haar hoofdpijn verdween als laatste.

FRED ZIET HET NIET MEER ZITTEN

Fred is bijna 25, gemiddelde lengte, man, slordig baardje, spijkerbroek en trui. Hij zit onderuitgezakt tegenover mij en kijkt treurig.

“Ik zie het niet meer zitten”. Na enig doorvragen begrijp ik dat hij niet aan actieve beëindiging van zijn leven denkt, maar dat dit leven naar zijn beleving momenteel ook niet veel voorstelt.

Vorig jaar was hij afgestudeerd. Daarna had hij zijn eerste echte baan gehad, met een halfjaarcontract om software te verkopen aan administrateurs. Hij had het best naar zijn zin gehad, maar moest er niet aan denken dat hij dit zijn hele leven zou moeten doen.

Afgelopen week was hij laat opgestaan, maar ook laat gaan slapen. Het viel niet mee, om ’s avonds laat met het computerspel te stoppen. Vooral niet als ze aan de andere kant van de wereld meededen.
Zijn vriendin had hij deze week nog niet gezien. En eigenlijk had hij haar niet gemist. Het was ook lastig met die avondklok. Dan zou hij bij haar, of zij bij hem, slapen, in een net iets te smal bed. Dan zou zij allerlei vragen stellen. Zoals, “hoe gaat het met je?”
“Klote”, zou hij dan het liefst willen zeggen. Maar hij durft niet, want dan wordt ze verdrietig.
En ze wil zo graag dat het goed met hem gaat.

Dit is de 3e keer dat we elkaar zien. Afgelopen week is hij in ieder geval dagelijks even naar buiten geweest. En dat is best een opgaaf als je depressief bent. Zeker als het buiten koud is.

Ik probeer met hem mee te denken, voor activiteiten. Maar activiteiten bedenken valt niet mee, als alle horeca dicht is, werknemers thuis werken, sollicitaties niet worden beantwoord, je niet kan sporten en ’s avonds om negen uur binnen moet zijn en dan slechts met één ander samen mag zijn, je niet van lezen houdt en op Netflix zo’n beetje alles al gezien hebt.

Hij vertrekt met goede voornemens. Maar, deze bijna algemene lockdown vanwege corona moet niet te lang duren.

HIJ WIL ZIJN RELATIE REDDEN

Een jaar geleden zag ik ze voor het eerst samen. Eind veertigers, 20 jaar getrouwd, beide werkzaam in de zorg. Drukke banen waarin ze gezinnen helpen met problemen. En als ze dat doen, denken ze af en toe ook aan de problemen in hun eigen relatie.

Bij beiden was het eerste huwelijk kinderloos gebleven en na een paar jaar geëindigd. Toen ze elkaar via een datingsite hadden leren kennen, was ze snel zwanger. Dat is nu 20 jaar geleden. Hun kind, een dochter, heeft zes maanden geleden het ouderlijk huis verlaten om in de nabijgelegen grote stad te studeren. En dat was best wennen; vooral voor haar ouders.

Twee jaar geleden is ze aan een baarmoederverzakking geopereerd. Dat komt best vaak voor en is medisch niet erg ingewikkeld. Maar voor een vrouw is het een ingrijpende ervaring.

De operatie is gelukt, maar sindsdien zijn zij en hij niet meer intiem geweest. Als hij dicht bij haar komt, weert ze hem af. Dan zegt ze: “mijn gevoel voor jou is weg. En als ik niets voor jou voel, kan ik niet met je vrijen”.
Aanvankelijk vond hij het logisch klinken. Maar een paar maanden later niet meer. Want, je kunt toch ook zin krijgen door het te doen? Dat schreef die tv-mevrouw toch ook in haar blad. Als hij het er echter met haar over probeert te praten, krijgen ze ruzie.

Eerst hoopte hij nog, dat het beter zou gaan als hij haar met rust liet. Maar het werd niet beter en het werd steeds moeilijker om haar met rust te laten. Bovendien dreigde zij met een scheiding. Voor een laatste reddingspoging had hij mijn hulp gevraagd.
Sindsdien komen ze een keer per maand. Samen. Dat is (te) weinig, maar door hun drukke werk bleek niet meer mogelijk. Ik ben dan ook niet erg hoopvol over de afloop. Want, hoewel ze wel weer met elkaar praten, is van intimiteit nog steeds geen sprake. Zij zegt dat niet erg te vinden; maar hem valt het steeds zwaarder.

Haar overgang heeft hier duidelijk sporen getrokken. De gemiddelde vrouw komt rond haar 50e in de overgang en dan stopt de menstruatie. Veelal begint 10 jaar eerder de hormoonspiegel echter reeds te veranderen. De behoefte aan intimiteit kan dan afnemen. Daarbij geldt echter: ‘use it, or lose it’. Als partners nog nauwelijks seks hebben, komt minder oxytocine vrij, een hormoon dat de onderlinge binding versterkt. Hierdoor kan de afstand tussen de echtgenoten steeds groter worden. Niet zelden krijgt de mannelijke partner dan het verwijt dat het aan hem ligt, “omdat jij te weinig wil praten”. Helemaal ongelijk heeft zij daarin niet, want er zijn veel mannen van weinig woorden. En zij heeft zo’n exemplaar getroffen. Maar als zo’n man niet krijgt wat hij graag wil, en zich steeds minder op zijn gemak voelt, zal hij steeds minder woorden gebruiken.

Voor een huwelijksrelatie zijn namelijk twee partijen nodig. Daarbij zijn niet alleen psychische factoren van belang, maar ook biologische. Als de behoefte aan seks sterk afneemt, is praten verstandig, maar meer praten niet altijd de beste oplossing.

OPGEBRAND

Toen Isabella voor een afspraak had gebeld, zat ze met kloppend hart in haar auto op de vluchtstrook. Omdat ze niet verder durfde te rijden. Met mijn aanwijzingen kreeg ze haar ademhaling onder controle en vloeide de paniekaanval weg.
Toen Ik haar een week later voor de eerste keer zag, leek ze in niets op de succesvolle advocate, die in tien een prachtig eigen kantoor had opgebouwd, met vestigingen in Amsterdam, Londen, New York en Hong Kong. Haar meisjesdroom was uitgekomen. Zakelijk had ze het goed voor elkaar. Haar medewerksters waren net als zij, hardwerkende en bovengemiddeld slimme vrouwen. Hoewel op haar visitekaartje duidelijk stond wat ze geacht werd te doen “managing partner”, wilde ze haar medewerksters in juridische kennis kunnen overtreffen, Hoewel ze bijna 35 was kinderen wilde, had ze nog geen lief gehad met wie ze haar leven wilde delen.

Het was mij meteen duidelijk: Isabella had burn-out, ze was opgebrand. De afgelopen jaren had ze vooral voor haar kantoor geleefd. Thuis was er Netflix en alcohol, maar geen troostende arm, en geen luisterend oor.

Op het EEG kon ik het haar laten zien, waardoor haar geheugen zo slecht was geworden. Het voorste deel van haar brein stond op een soort waakvlam. Isabella had zoveel van zichzelf gevergd, dat haar hersens zichzelf en haar lijf in bescherming hadden genomen. Desondanks had ze grote moeite met mijn advies: “laat het werk even aan anderen over. Doe een paar weken alleen wat je echt graag wilt, als het maar geen werk is.”
Toen Isabella een paar dagen thuis was gebleven, was “loslaten” gemakkelijker geworden. Vervolgens had ze een week bijna alleen maar geslapen, omdat ze geen kracht meer kon opbrengen om zelfs de meest eenvoudige dingen te doen.

Vandaag was ze voor het laatst bij mij. Dertig weken lang zagen we elkaar één keer per week.
Met HRV kreeg ze greep op haar ademhaling. Met EEG Neurofeedback had ze haar te actieve brein rustig gekregen. Ze had zich stellig voorgenomen om te streven naar een beter evenwicht tussen werk en vrije tijd. Ze was zelfs aan het daten.

Burn-out overkomt vooral hardwerkende, gedreven, mensen. Veelal hoge eisen stellende professionals – zoals docenten, dokters, advocaten en managers. Het werk komt op de eerste plaats en voor een privéleven is weinig tijd. Burn-out ontstaat niet door (te) hard werken, maar doordat de boog niet altijd gespannen kan staan.

EINDEXAMEN MET ADD

Het is nog volop zomervakantie als ik 16 jarige Max op de praktijk zie.
Afgelopen jaar heeft hij eindexamen VWO gedaan en dat grondig verprutst. School zag hum nu als bedreigend voor hun gemiddeld eindexamencijfer. School ziet graag dat hij het ergens anders nog eens gaat proberen. Max wilde dat niet en had zijn moeder gesmeekt hem te helpen om dat te voorkomen.
Op de basisschool was Max altijd de beste van zijn klas geweest en op de onderbouw van de middelbare ging het ook best goed. In de 3e klas kwam de omslag. Juist als het erop aankwam was het alsof hij niets wist. Toetsen waren een drama. Daarom kreeg hij huiswerkbegeleiding.
Dat was best gezellig, maar leverde geen betere cijfers op. Omdat Max dacht, dat hij misschien dom was, werd een intelligentietest gedaan. Daaruit bleek, dat hij heel intelligent is. Maar hoe intelligent werd niet duidelijk, want de test mislukte deels door gebrek aan concentratie.

Max kon zich slecht concentreren, omdat zijn hoofd vol informatie, gedachten en indrukken zat. Als hij iets las, werden de woorden vanzelf het soort script voor de film die zich vervolgens in zijn hoofd ging afspelen. Ondertussen zag hij alles wat er om hem heen gebeurde en hoorde hij wat daar werd besproken. Doodmoe werd hij er van. Maar, hij ontdekte dat blowen hielp om rustiger te worden, vooral als je dat combineerde met alcohol.

Uit de test was “hoogbegaafdheid” gebleken, “met een grote verbaal performaal kloof”. In gewone mensentaal: Max kan het goed vertellen, maar is niet zo handig als hij het moet doen.
Daarom kwamen ze bij Vitaalbrein voor een oplossing.
Na uitgebreid onderzoek bleek Max alle kenmerken van ADD te hebben; de rustige variant van ADHD)., met aandachtsproblemen, neiging tot impulsiviteit en hyper activiteit in het hoofd.
Zijn voorste hersendeel was te weinig actief, en daarop zou hij met EEG Neurofeedback kunnen trainen. Hoewel hij met een nonchalante houding de indruk wekte dat school hem niet veel interesseerde, was het ook duidelijk dat hij graag zijn eindexamen wilde halen.
School wilde hem daarvoor toch nog een kans geven. Max bleek bereid daarom twee keer per week voor EEG Neurofeedback naar de praktijk te komen. Halverwege de behandeling was hij met blowen gestopt en daarna bleef de alcohol tot het weekend beperkt.
Op zijn eindexamen had hij geen onvoldoendes en inmiddels studeert hij econometrie in Rotterdam.

Vooral bij intelligente kinderen kan ADD lang verborgen blijven. De basisschool is voor hen veel te gemakkelijk, evenals het begin van de middelbare school. Zodra daar echter wat van je wordt verwacht, zo’n beetje vanaf de 3e klas, val je door de mand als je niets hebt voorbereid.
Maar studeren met een onrustig hoofd lukt meestal niet. Omdat je niet langer op je geheugen kunt vertrouwen, terwijl je daarvoor de beste van de klas was, kan faalangst ontstaan.

Bij Max heeft de EEG Neurofeedbacktraining het gewenste effect gehad. Op zijn eindexamen had hij geen onvoldoendes en inmiddels studeert hij econometrie in Rotterdam.